PHẦN PHỤ LỤC VĂN TẾ CÔ HỒN THẬP LOẠI CHÚNG SINH (Thi hào NGUYỄN DU)

Tiết tháng Bảy mưa dầm sùi sụt,

Toát hơi may lạnh buốt xương khô.

Não người thay! Buổi chiều thu,

Ngân lau nhuốm bạc, lá ngô rụng vàng.

Đường bạch dương bóng chiều man mác,

Dịp đường lê lác đác sương sa.

Lòng nào mà chẳng thiết tha,

Cõi dương còn thế, nữa là cõi âm.

Trong trường dạ tối tăm trời đất,

Có khôn thiên phảng phất u minh.

Thương thay thập loại chúng sinh,

Hồn đơn phách chiếc, lênh đênh quê người.

Hương lửa đã không nơi nương tựa,

Hồn mồ côi lần lữa đêm đen.

Còn chi ai quý ai hèn,

Còn chi mà nói ai hiền ai ngu.

Tiết đầu thu lập đàn giải thoát,

Nước tỉnh đàn rưới hạt dương chi.

Muôn nhờ đức Phật từ bi,

Giải oan cứu khổ, hồn về Tây phương.

Cũng có kẻ tính đường kiêu hãnh,

Chí những lăm cướp gánh non sông.

Nói chi những buổi tranh hùng,

Tưởng khi thế khuất vận cùng mà đau.

Bỗng phút đâu mưa sa ngói lở,

Khôn đem mình làm đứa thất phu.

Lớn sang giàu, nặng oán thù,

Máu tươi lai láng, xương khô rã rời.

Đoàn cô tự, lạc loài nheo nhóc,

Quỷ không đầu, đơn khóc đêm mưa.

Cho hay thành bại là cơ,

Mà cô hồn biết bao giờ cho tan.

Nào những kẻ màn lan trướng huệ,

Những cậy mình cung quế, Hằng Nga.

Một phen thay đổi sơn hà,

Mảnh thân chiếc lá, biết là về đâu.

Trên lầu cao, dưới cầu nước chảy,

Phận đã đành, trâm gãy bình rơi.

Khi sao đông đúc vui cười,

Mà khi nhắm mắt không người nhặt xương.

Đau đớn nhẽ! Không hương không khói,

Luống ngẩn ngơ, dòng suối rừng sim.

Thương thay! Chân yếu tay mềm,

Càng năm càng yếu, một đêm một rầu.

Kìa những kẻ mũ cao áo rộng,

Ngọn bút son, thác sống ở tay.

Kinh luân găm một túi đầy,

Đã đêm Quản, Nhạc, lại ngày Y, Chu.

Thịnh mãn lắm, oán thù càng lắm,

Trăm loài ma, mồ nấm chung quanh.

Nghìn vàng khôn đổi được mình,

Lầu ca, viện hát, tan tành còn đâu.

Kẻ thân thích vắng sau, vắng trước,

Biết lấy ai bát nước, nén hương.

Cô hồn thất thểu dọc ngang,

Nặng oan khôn nhẽ tìm đường hóa sinh.

Kìa những kẻ bài binh bố trận,

Dấn mình vào cướp ấn nguyên nhung.

Gió mưa sấm sét đùng đùng,

Dãi thây trăm họ làm công một người.

Khi thất thế, tên rơi đạn lạc,

Bãi sa trường, thịt nát máu rơi.

Mênh mông góc bể chân trời,

Nắm xương vô chủ biết nơi chốn nào.

Trời xây xẩm, mưa gào gió thét,

Khí âm huyền, mờ mịt trước sau.

Ngàn cây nội cỏ rầu rầu,

Nào đâu điếu tế, nào đâu chưng thường.

Cũng có kẻ tính đường trí phú,

Mình làm mình nhịn ngủ kém ăn.

Ruột rà không kẻ chí thân,

Dẫu làm nên, để dành phần cho ai.

Khi nằm xuống, không người nhắn nhủ,

Cửa phù vân, dẫu có như không.

Sống thời tiền chảy bạc ròng,

Thác không đem được một đồng nào đi.

Khóc ma mướn, thương gì hàng xóm,

Hòm gỗ đa, bó đóm đưa đêm.

Ngẩn ngơ trong quảng đồng chiêm,

Nén hương giọt nước biết tìm vào đâu.

Cũng có kẻ rắp cầu chữ quý,

Dấn mình vào thành thị lân la.

Mấy thu lìa cửa lìa nhà,

Văn chương đã chắc đâu mà chen chân.

Dọc hàng quán phải tuần mưa nắng,

Vợ con nào nuôi nấng khem kiêng.

Vội vàng liệm sấp, chôn nghiêng,

Anh em thiên hạ, láng giềng người dưng.

Bóng phần tử, xa chừng hương khúc,

Bãi tha ma, kẻ dọc người ngang.

Cô hồn nhờ gửi tha hương,

Gió trăng hiu hắt, lửa hương lạnh lùng.

Cũng có kẻ vào sông ra bể,

Cách buồm bay chạy xế gió đông.

Gặp cơn giông tố giữa dòng,

 Đem thân chôn rấp vào lòng kình nghê.

Cũng có đi về buôn bán,

Đòn gánh tre chín rạng hai vai.

Gặp cơn mưa nắng giữa trời,

Hồn đường phách sá, lạc loài nơi nao.

Cũng có kẻ mắc vào khóa lính,

Bỏ cửa nhà đi gánh việc quan.

Nước khe cơm ống gian nan,

Dãi dầu nghìn dặm, lầm than một đời.

Buổi chiến trận, mạng người như rác,

Phần đã đành, đạn lạc tên rơi.

Lập lòe ngọn lửa ma trơi,

Tiếng oan văng vẳng tối trời càng thương.

Cũng có kẻ lỡ làng một kiếp,

Liều tuổi xanh, buôn nguyệt bán hoa.

Ngẩn ngơ khi trở về già,

Ai chồng con tá, biết là cậy ai.

Sống đã chịu một đời phiền não,

Thác lại nhờ hớp cháo lá đa.

Đau đớn thay, phận đàn bà,

Kiếp sinh ra thế, biết là tại đâu.

Cũng có kẻ nằm cầu gối đất,

Dõi tháng ngày hành khất ngược xuôi.

Thương thay cũng một kiếp người,

Sống nhờ hàng xứ, chết vùi đường quan.

Cũng có kẻ mắc oan tù rạc,

Gửi mình vào chiếc lá một manh.

Nắm xương chôn rấp góc thành,

Kiếp nào cởi được oan tình lấy đi.

Kìa những kẻ tiểu nhi tấm bé,

Lỗi trời sinh, lìa mẹ lìa cha.

Lấy ai bồng bế vào ra,

U ơ tiếng khóc, thiết tha nỗi lòng.

Kìa những kẻ chìm sông, lạc suối,

Cũng có người xẩy gối, ngã cây.

Có người leo giếng đứt giây,

Người trôi nước lũ, kẻ lây lửa thành.

Người thì mắc sơn tinh, thủy quái,

Người thì vương nanh khái, ngà voi.

Có người có đẻ không nuôi,

Có người sa sẩy, có người vong thương.

Gặp phải lúc đi đường nhỡ bước,

Cầu Nại hà kẻ trước người sau.

Mỗi người một nghiệp khác nhau,

Hồn phiêu phách lạc, biết đâu bây giờ.

Hoặc là ẩn ngang bờ dọc bụi,

Hoặc là nương ngọn suối chân mây.

Hoặc là bãi cỏ bóng cây,

Hoặc là quán nọ cầu này bơ vơ.

Hoặc là nương thân từ phật tự,

Hoặc là nhờ đầu chợ cuối sông.

Hoặc là trong khoảng đồng không,

Hoặc nơi gò đống, hoặc vùng lau tre.

Sống đã chịu nhiều bề thảm thiết,

Ruột héo khô, da rét căm căm.

Dãi dầu trong mấy mươi năm,

Thở than dưới đất, ăn nằm trong sương.

Nghe gà gáy tìm đường lánh ẩn,

Lặn mặt trời lẩn thẩn tìm ra.

Lôi thôi bồng trẻ giắt già,

Có khôn thiên nhẽ, lặng mà nghe kinh.

Nhờ phép Phật siêu sinh tịnh độ,

Phóng hào quang cứu khổ, độ u.

Rắp hòa tứ hải quần chu,

Não phiền rũ sạch, oán thù rửa trong.

Nhờ đức Phật thần thông quảng đại,

Chuyển pháp luân tam giới thập phương.

Nhơn nhơn Tiêu diện đại vương,

Linh kỳ một lá, dẫn đường chúng sinh.

Nhờ phép Phật uy linh dũng mạnh,

Trong giấc mê khơi tỉnh chiêm bao.

Mười loài là những loài nào,

Gái trai, già trẻ, đều vào nghe kinh.

Kiếp phù sinh như hình bào ảnh,

Có chữ rằng “vạn cảnh giai không”.

Ai ai lấy Phật làm lòng,

Tự nhiên siêu thoát khỏi trong luân hồi.

Đàn chẩn tế vâng lời Phật giáo,

Của có chi, bát cháo nén hương.

Gọi là manh áo thoi vàng,

Giúp cho làm của ăn đàng thăng thiên.

Ai đến đây, dưới trên ngồi lại,

Của làm duyên chớ ngại bao nhiêu.

Phép thiêng biến ít thành nhiều,

Trên nhờ tôn giả, chia đều chúng sinh.

Phật hữu tình từ bi phổ độ,

Chớ ngại rằng, có có không không.

Nam vô Phật, nam vô pháp, nam vô tăng,

Nam vô! Nhất thiết siêu thăng thượng đài.